از آنجایی که استخرها مانند ذخایر آبی عمل میکنند و حجم شایانی از آب را در خود نگه میدارند و عموما با موادی چون سیمان ساخته میشوند که جنس نفوذ پذیری داشته و آب به راحتی میتواند از آنها عبور کند، باید به صورت مطمئن ساخته شوند که بتوانند حجم آب زیادی و به بهترین شکل و بدون ذره ای نشتی در خود نگه دارند.
بعد از احداث استخرهای خصوصی و عمومی نگهداری جزو مهمترین کارهای مراقبتی آنها به شمار میآید.
یکی از مهمترین مراحل برای ساخت استخر و سازههایی همانند آن که آب زیادی را در درون خود جمع آوری میکنند، عایق بندی و آب بندی آنها است که طبق کاربرد و ساختار هر یک از آنها میتوان از متریالهای خاصی بهره برد و این سازه را آب بندی کرد.
در ادامه به انواع روشهای آب بندیهای استخر میپردازیم.
هنگام آب بندی استخرها باید به این نکته توجه کرد که نقطه ای از استخرها نباید از توجه باز بمانند و تمامی سطوح مورد نظر از جمله، کف استخر، دیوارههای آن و لبههای استخرها باید آب بندی شوند.
در ادامه به روشهای آب بندی استخر میپردازیم.
یکی از روشهای متداول در این پروسه، کاشی کاری است که بیشتر برای استخرهای خصوصی کاربرد دارد و هزینهی بیشتری نسبت به روشهای دیگر در بر میگیرد.
با استفاده از این روش، تمییز کردن و نظافت استخر، کاری بسیار آسان خواهد بود.
همچنین فضای کاشی کاری شدهی زیبایی را برای شما به ارمغان میآورد.
استفاده از کاشیها برای حاشیه بیرونی استخرها نیز کابرد فراوانی دارد که در این صورت نیازی به کاشی کاری داخلی و کف استخر نیست و میتوان به روشهای دیگری کف استخر را آب بندی کرد.
در این روش، حاشیه بیرونی استخرها عاری از رشد جلبکها و باکتری ها هستند.
این روش با وجود سنتی بودن آن، دارای مزایای فراوانی است. در این فرآیند با روش اندود کاری یک ماده خمیری شکلی از گچ و یا آهک به همراه ماسه و آب به دست میآورند و در پروسهی انجام کار از آن بهره میبرند. ماده به دست آمده با هر شرایطی تطبیق پیدا میکند و همچنین در برابر نفوذ آب مقاومت بالایی از خود نشان میدهد.
در توضیح عملکرد این مواد میتوان گفت، نشت آب در یک استخر زمانی اتفاق میافتد که ذرات خاک درشت باشند و در بین آنها فضای خالی بسیاری برای نشت وجود داشته باشند. زمانی که از این مواد برای آب بندی استفاده میکنیم، موجب پر شده این فضای خالی در داخل خاکها شده و منافذ آنها را با این کار میبندیم. به همین جهت، یک لایهی غیر قابل نفوذ و بادوامی ایجاد میکنیم که با چسبنگی خود به لایه قبلی، موجب عدم نفوذ آب خواهد شد.
مواد یا چسب نانوئی که برای آب بندی استخر به استفاده میشوند بسیار کاربردی بوده و ساختار ارزشمندی را دارا هستند. این مواد با دارا بودن سلولهای برتر و جمع بندی بهترین متریالها ساخته شده است، بنابراین با وجود پیچیدگی در ساختار میتوانند یک عایق مهمی در مقابل رطوبت به شمار آیند.
از چسب کاشی آب گریز به عنوان نام دیگر چسب نانو استفاده میشود. چسب نانو و یا چسب کاشی آب گریز از پلیمرهای تقویت کننده ساخته شده است که در سرویسهای بهداشتی، سونا و جکوزی هم کاربرد دارند. خاصیت چسبندگی این چسبها بالا بوده و با وجود دارا بودن این خاصیت، امکان چسبندگی آنها در همه سطوح وجود دارد که موجب عایق بندی رطوبتی آنها خواهد شد.
این چسب حالتی مایع داشته و شیری رنگ است که بعد از کار کاملا به یک رنگ بی رنگی تبدیل میشود. این چسب در مقابل سرما و گرما و آتش مقاوم بوده و دچار هیچ آسیبی نمیشود. این چسب را به راحتی میتوان برای تمامی سطوح عمودی و افقی اجرا کرد. هنگام به کار بردن این چسب باید این نکته را در نظر داشت که اگر استخر دارای جلبک و رسوبات ناشی از راکد ماندن آب است، باید به صورت کامل آن را پاک سازی کرد و سپس از این محلول برای آب بندی استخرها استفاده کرد.
از آنجا که این مواد دارای ارزش بالایی هستند، به نسبت قیمت بالاتری را نیز از این جهت برخوردار هستند و به همین دلیل برای استخرهایی با سطح کمتر و مقیاسهای کوچکتر مورد استفاده قرار میگیرند.
این روش آب بندی برای استخرهای کشاورزی مناسب است و نمیتوان از ان به عنوان آب بندی استخرهای شنا استفاده کرد. از آن جا که بستر این آب بندی یک بستر کاملا خاکی و یا شفته آهک است، دارای هزینهی کم و به صرفه است و میتوان از آن به عنوان بستر مناسب آب بندی برای استخرهای بزرگ پرورش ماهی و یا مخازن آب کشاورزی استفاده کرد.
ورقههای ژئوممبرین با اندازهها و ضخامتهای مختلفی در بازار موجوداند که میتوان بنا به مواد کاربرد هر استخری آنها را انتخاب و از آنها استفاده نمود. یکی از مشکلات وارد شده برای این روش این است که در شیبهای تند نود درجهای نمیتوان از آنها استفاده کرد. همچنین ترمیم ناپذیری، بستر سازی و جلبک زدن از ویژگیهای آنها است.
استفاده از رنگها برای آب بندی استخرها یک روش آسان، سریع و کم هزینه بوده که باید با دقت زیادی انجام پذیرد.
در این روش آب بندی استخر به وسیلهی رنگ صورت میپذیرد که طبیعتا عمر و ماندگاری کمتری نیز خواهد داشت و هر چند سال یک بار باید فرایند رنگ کردن استخر مجددا انجام پذیرد.
هنگامی که استخرها به وسیله رنگ، آب بندی میشوند باید به این نکته توجه داشت که حتما رنگها در خشکترین حالت ممکن به کف و دیواره استخرها زده شوند.
در صورتی که سطح استخر مورد نظر قبلا به همین روش، آب بندی شده باشد، حتما به این نکته باید توجه شود که رنگهای قدیمی و پوسته پوسته شده باید از سطح کار جدا شوند.
در صورت توجه نکردن به این مورد و جدا نکردن پوستههای اضافه باقی مانده روی سطح استخر، سطح نهایی بدست آمده ناهموار خواهد بود و پوستههای باقی مانده روی سطح کار صافی آن را خواهند گرفت و نمایی جالبی پدیدار نخواهد شد.
در این روش میتوان از سه نوع رنگ برای آب بندی استخر استفاده کرد.
رنگ سیمانی برای آب بندی استخر: رنگهای سیمانی غالبا برای استخرهای بتنی استفاده میشوند و نوع رنگ به کار رفته در آنها، از نوع سیمانهای رنگی هستند. این رنگها دارای هزینهی کمتری در مقایسه با رنگهای دیگر هستند و بسیار مقرون به صرفهتر اند.
رنگ پلیمری کلر دار برای آب بندی استخر: رنگهای پلیمری کلر دار نسبت به دیگر رنگهای آب بندی استخر، کاربرد فراوانی دارند و نسبتا نرماند. این رنگها دارای چسبندگی بالایی هستند که مقاومتشان در برابر آب و رطوبت بسیار بالا است.
رنگ اکریلیک برای آب بندی استخرها: رنگهای اکریلیک جزو آن دسته از رنگهای کم دواماند که باید آنها را هر چند سال یک بار تعویض و یا تجدید کرد. این رنگ به عنوان یک روکش استاندارد برای استخرها استفاده میشود و عمر مفید آن پنج تا ده سال است.